5 ژوئیه 2022- مطالعه ای که تا حدی توسط پروژه PREVENT-2024 با بودجه اتحادیه اروپا پشتیبانی گردید، نشان داد که اندازه گیری همزمان ده ها نوع از چربیها در خون می تواند به پیش بینی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 (T2D) و بیماریهای قلبی عروقی(CVD)، چند دهه قبل از شروع این بیماریها کمک کند. پزشکان قادر خواهند بود که با تعیین پروفایل لیپیدومی و شناسایی افراد پرخطر، تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی را برای این افراد مدت ها قبل از ایجاد بیماری توصیه کنند و در نهایت بار این بیماریها را کاهش دهند.

آزمایش‌های خون فعلی برای شناسایی افراد در معرض خطر ابتلا بهT2D یاCVD ، تا حد زیادی به سطح دو لیپید اصلی خون بستگی دارد: لیپوپروتئین‌های با چگالی بالا و کم (دو نوع اصلی کلسترول). با این حال، خون حاوی چربی های بیشتری است که می تواند به پیش بینی این خطرات کمک کند. بنابراین، برای کشف اینکه آیا اندازه‌گیری طیف وسیع‌تری از چربی‌های خون واقعاً می‌تواند پیش‌بینی خطر را دقیق‌تر کند، محققان آلمانی و سوئدی، ژنتیک، لیپیدومیک و تشخیص‌های بالینی استاندارد را برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و نمونه‌های خون 4067 شرکت‌کننده در مطالعه‌ای به نام مطالعه رژیم غذایی، سرطان و قلب و عروق مالمو ترکیب کردند. از شرکت کنندگان - ساکنان سوئدی سالم و میانسال 46 تا 68 ساله - از سال 1991 تا 1994 ثبت نام شد و تا سال 2015 این افراد تحت نظارت قرار گرفتند. در طول دوره پیگیری، 13.8٪ و 22٪ از شرکت کنندگان که به ترتیب بهدیابت نوع 2و بیماری عروق کرونر مبتلا شدند، یک سکته مغزی یا مرگ در نتیجه یک رویداد قلبی عروقی را تجربه کردند.

امتیاز خطر بر اساس اندازه گیری 184 لیپید

محققان با استفاده از یک رویکرد یادگیری ماشینی، با اندازه‌گیری‌های به‌دست‌آمده در ابتدای تحقیق، زمانی که افراد سالم بودند، چندین امتیاز خطر لیپیدومی را برای T2D و CVD محاسبه کردند. سپس از این امتیازها برای خوشه‌بندی شرکت‌کنندگان در گروه‌های خطر استفاده نمودند. نمرات بر اساس کمیت 184 گونه چربی یا غلظت زیرگونه های چربی تعیین شد. در مقایسه با میانگین‌ گروه ها، خطر ابتلا بهدیابت نوع 2 در گروه پرخطر 37٪ - یک افزایش 168 درصدی در خطر - و خطر CVD در گروه پرخطر 40.5٪ - یک افزایش 84 درصدی- بود. در گروه‌های کم‌خطر به‌طور قابل‌توجهی خطرات کاهش داشت- به ترتیب 77٪ و 53٪ کاهش برای دیابت نوع 2 و بیماری قلبی عروقی-در مقایسه با نرخ های میانگین که 13.8٪ و 22.0٪ برای دیابت نوع 2 و بیماری قلبی عروقی بود. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که فقط یک ارتباط مرزی بین خطر لیپیدومی و خطر ژنتیکی وجود دارد، که نشان می‌دهد که لیپیدوم و واریانتهای ژنتیکی ممکن است عوامل خطر تا حد زیادی مستقل برای T2D و CVD باشند.

پروفسور کریس لابر، نویسنده اول این مطالعه، از موسسه ی لیپوتایپ در آلمان، گفت: نتایج نشان می دهد که با تعیین پروفایل لیپیدومی، افراد با خطر بالای ابتلا به T2D یا CVD می توانند سال ها قبل از شروع بیماری شناسایی شوند. خطر لیپیدومی، که تنها از یک اندازه گیری طیف سنجی جرمی ارزان و سریع به دست می آید، می تواند ارزیابی ریسک سنتی را بر اساس سنجش بالینی گسترش دهد. علاوه بر این، لیپیدهای منفرد در خون ممکن است نتیجه ی طیف وسیعی از فرآیندهای متابولیکی باشند یا با این فرآیندها مرتبط باشند که می توانند به صورت جداگانه به عنوان نشانگرهای آن فرآیندها اهمیت داشته باشند. به گفته پروفسور لابر، اگر این درست باشد، "لیپیدوم ممکن است بینش هایی بسیار فراتر از خطر ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی عروقی ارائه دهد."

پروفسور لابر افزود: "تقویت پیشگیری از بیماری ها، یک تلاش مشترک جهانی با جنبه های مختلف است، ما نشان دادیم که چگونه لیپیدومیکس می تواند جعبه ابزار ما را برای تشخیص زودهنگام افراد در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی عروقی، گسترش دهد."

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2022-07-lipids-early-diabetes-cardiovascular-disease.html